Film (en boek): The reason I jump (Waarom ik soms op en neer spring)
De Engelstalige film The Reason I Jump is gemaakt door Jerry Rothwell (2020) naar het boek Waarom ik soms op en neer spring (2013), geschreven door de 13-jarige Japanse Naoki Higashida.
In het boek beantwoordt hij vragen die anderen zich stellen over zijn gedrag. De schrijver uit zich door te schrijven. Naoki heeft een non-verbale vorm van autisme, volgde met succes speciaal onderwijs, en heeft meerdere boeken geschreven.
Hij begon te communiceren door bepaalde woorden via een alfabetraster aan te wijzen. De teksten die hij zo vormt, worden door een helper naast hem opgeschreven. Het boek geeft het bewijs dat er in dat ogen-schijnlijk hulpeloze, autistische lijf een geest zit opgesloten die nieuwsgierig, complex en intellectueel is.
De vertaler van zijn boek vanuit het Japans naar het Engels (David Mitchell) vraagt zich af: “Hoe kun je onderworpen zijn aan zulke onstuimige zintuiglijke indrukken en in staat zijn die te vertalen naar taal? Kun je je de frustratie voorstellen als je je niet met woorden kunt uitdrukken?”
Naoki heeft het over waarom het opgaan in bepaalde activiteiten, het ‘obsessief bezig zijn”, hem troost geeft, en hem kalmeert. “We doen het niet omdat we dat leuk vinden maar omdat we gek zouden worden als we het niet doen. We weten dat we het jullie moeilijk maken, maar het is alsof we er zelf niets aan kunnen doen; We hebben zelfs niet echt controle over ons lichaam. Stilzitten, bewegen wanneer het moet: dat is lastig. Als je dan nog boos bent op me, voel ik me alsof ik alleen op de wereld ben.” Hij vertelt ook over hoe hij soms in zijn hoofd verdwaalt, in paniek raakt, en een kloof ervaart tussen zijn lichaam en verstand.
Waarom hij soms op en neer springt: “Mensen met autisme reageren fysiek op gevoelens van vreugde en verdriet. Wanneer er iets gebeurt dat mij emotioneel raakt, verkrampt mijn lichaam. Als ik dan op en neer ga springen, is het net of ik de touwen afschud die strak om mijn lijf gespannen zitten.” Hij vergelijkt zichzelf met een gekooide vogel, die weg zou willen vliegen.
Een van de grootste misvattingen rond mensen met autisme, is dat ze het liefst alleen zijn. Maar als het niet lukt gevoelens juist over te brengen, en communicatie keer op keer faalt, is het begrijpelijk dat velen van hen het opgeven. “Telkens wanneer ik iemand hoor zeggen dat ik zo graag op mezelf ben, geeft me dat een intens eenzaam gevoel”.
Een citaat uit de film, die 5 jongeren met autisme volgt die niet kunnen praten: “Als je niet kunt praten, dan kun je ook niet delen wat je denkt of voelt. Om mijn leven als mens te leiden, is niets zo belangrijk als mijzelf te kunnen uiten.” Eén van hen is een meisje dat tekeningen en schilderijen maakt, en daarmee een manier heeft om zich te uiten.
Een commentaarstem verklaart als het ware wat de gefilmde persoon niet kan uitdrukken. Dit kun je beschouwen als de antwoorden die Naoki Higashida in zijn boek heeft gegeven. In een maalstroom van prikkels, herinneringen, gedachten en gevoelens krijg je een beetje idee van wat autisme voor hen betekent.
“Ik voel me nooit op mijn gemak, waar ik ook ben.” Daarom liep hij vaak weg van huis, “op zoek naar een plek waar ik me wel op mijn gemak zou voelen.”
De film is (op dit moment) te streamen via Disney+, Youtube en Prime Video.